Project Air View brengt hyperlokaal ultra fijnstof, roet en andere stoffen in Amsterdamse lucht in kaart

De gemeente Amsterdam, de Universiteit Utrecht en Google hebben de afgelopen twee jaar samengewerkt in het project Air View waarbij de luchtkwaliteit in de stad is gemeten met twee Street View auto's met speciale meetapparatuur. Vandaag tonen we voor het eerst de kaarten hiervan. Ze laten zien dat met name door het gemotoriseerde verkeer de concentratie van ultra fijnstof, roet en stikstofdioxide in drukke straten in Amsterdam tot 3 keer zo hoog is als in rustigere straten in de wijken. De kaarten zijn toegankelijk via de websites van Google’s Environmental Insights Explorer (EIE) en de Universiteit Utrecht .

De kwaliteit van de lucht die we inademen heeft grote impact op onze gezondheid. Zo leven Amsterdammers gemiddeld een jaar korter door het inademen van vervuilde lucht. Informatie over de luchtkwaliteit op straatniveau kan inwoners, stadsplanners en anderen helpen om gebieden met een slechte luchtkwaliteit vast te stellen en verbeteringsplannen te ontwikkelen.

Air View metingen op straatniveau

De luchtkwaliteit data en -inzichten die zijn verkregen met Project Air View zijn op straatniveau gemeten op zowel drukke als minder drukke wegen, en geven hyperlokale inzichten, die een unieke aanvulling vormen op de metingen van de vaste meetstations die Amsterdam al gebruikt voor monitoring en planning. Het project bood ook de mogelijkheid om snel bepaalde componenten van luchtverontreiniging die momenteel niet routinematig in kaart worden gebracht (zoals ultrafijn stof en roetdeeltjes) voor een groot gebied te inventariseren, zodat hyperlokale variaties konden worden geïdentificeerd. De ongeveer 6 miljoen metingen met de Street View auto's vonden in Amsterdam plaats gedurende 9 maanden in 2019 en 2020.

Roet (black carbon)

Inzichten

Het gemotoriseerde wegverkeer in Amsterdam is de meest relevante bron van luchtverontreiniging. De luchtvervuiling in een drukke straat is ongeveer drie keer zo hoog als in een rustige straat met weinig verkeer.De hoogste concentraties op de kaarten zijn te zien bij de belangrijkste toegangswegen van de stad, waar veel autoverkeer is. Voor componenten ultrafijn stof, stikstofdioxide en roet heeft de ringweg A10 de hoogste concentraties. Ook scoren straten als de Stadhouderskade, Wibautstraat en Nieuwe Leeuwarderweg duidelijk hoger dan omliggende buurten en straten.
Concentraties rondom de binnenstad blijken hoger vergeleken met de wijken die meer op afstand van het centrum liggen (bijv. Noord, Nieuw West, Zuid Oost). Daarnaast is er een verhoging te zien van ultrafijnstof concentraties in de buurt van Schiphol.

‘Onzichtbare deeltjes’ nu zichtbaar

Volgens de Gemeente Amsterdam bevestigt Project Air View de bestaande inzichten in de luchtkwaliteit in Amsterdam. Op bepaalde onderdelen vormt het een aanvulling op het bestaande luchtmeetnet, zoals de uitgebreide metingen van andere stoffen. Denk daarbij aan de relatief nieuwe component ultrafijnstof, een stof die ook van belang is voor de gezondheid. Roel Vermeulen, hoogleraar Milieu-epidemiologie en exposoom Analyse aan de Universiteit Utrecht: “Het is van cruciaal belang om te beschikken over deze zeer gedetailleerde stadskaarten van luchtverontreiniging, vooral wanneer we het hebben over de schadelijke deeltjes die nog niet zijn vastgelegd in regelgeving, zoals ultra fijnstof. Met Project Air View hebben we deze ‘onzichtbare’ deeltjes nu zichtbaar gemaakt. Het geeft ons de kans te onderzoeken wat de gezondheidseffecten zijn van deze kleine deeltjes en of er behoefte is aan nieuwe regelgeving.” Martijn Bertisen, country manager Google Nederland: "We zijn blij dat we kunnen bijgedragen aan het creëren van nieuwe inzichten over de luchtkwaliteit in Amsterdam en deze beschikbaar kunnen maken voor onderzoekers, beleidsmakers en de burgers zelf. Het laat ook zien hoe geavanceerde technologie en het aangaan van partnerschappen kan bijdragen aan het helpen bij het oplossen van enkele van de grootste uitdagingen van de tijd, zoals duurzaamheid, waarin overheidsinstanties en bedrijven goed samenwerken." Air View is onder meer ook in Kopenhagen, Dublin en Londen geïntroduceerd. De twee Street View auto’s en de meetapparatuur die in Amsterdam zijn ingezet zijn door de Universiteit Utrecht overgenomen en zullen nu worden ingezet voor de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven en het Europese onderzoeksprogramma EXPANSE . Daarbij wordt de luchtkwaliteit in meerdere Europese steden gemeten, met Basel als een van de eerstvolgende steden.

Lage emissie zones Amsterdam in Google Maps

Amsterdam heeft milieuzones die de meest vervuilende personenauto’s, vrachtauto’s, bedrijfsauto’s, taxi’s, autobussen en brom- en snorfietsen uit de stad weren om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren. Naast de publicatie van de kaarten uit Project Air View rolt Google de komende weken een nieuwe feature uit in Google Maps in Amsterdam die lage emissiezones in de stad binnen Maps zichtbaar maakt. Deze feature geeft bestuurders inzicht wanneer ze door een milieuzone navigeren en of een voertuig in het gebied is toegestaan. Op basis van deze informatie kunnen bestuurders bijvoorbeeld een alternatief vervoermiddel kiezen of een andere route te nemen.